Мајчина душица – Thymus serpyllum

Мајчина душица (Thymus serpyllum L.)

Близок роднина на тимијанот, мајчината душица е грмушкасто растение кое често расте на сончеви и суви места, на варовнички или песочни почви. Стеблата и се притаени, со издолжени стебленца, на врвот носат розети од лисја, а грмушката може да достигне висина и до 30 см. Нејзините зелени листови се тесни, ребрести, овални во форма, со рамни рабови. Од мај до септември се развиваат мали, виолетови или розови цветови со пријатен мирис. Како диво растение, расте во области од Централна Европа до Сибир, а се одгледува и како украсно и зачинско растение, често на рабовите на градините, бидејќи се верува дека нејзиниот мирис ги одбива зајаците. Припаѓа на семејството Lamiaceae.

Лековитите својства на мајчината душица се познати уште од античко време

Како зачинска билка, мајчината душица се употребува порди нејзиниот пријатен, интензивен мирис кој се користи за подготовка на маринади кои придонесуваат за подобар вкус на јадења со месо  и разни сосови. Како лековито растение, се користела уште во Римската империја: војниците ја користеле како тоник за да ја зголемат силата пред битките. Во средниот век се сметала за противотров за каснувања од отровни животни, се користел и за отстранување на менталниот и физичкиот замор, за лекување на кожни болести и како средство за „чистење на крвта“ од токсини.

Активните состојки на мајчината душица покажуваат силно антисептично дејство…

Во фитотерапијата, се користи херба  од мајчина душица собрана за време на цветањето (Serpylli herba) кога содржи најголем процент на есенцијално масло. Меѓу активните супстанции се тимол, карвакрол, борнеол, линалол, гераниол; монотерпени (алфа-пинен, лимонен, мирцен), сесквитерпени (бета-кариофилен, алфа-хумулен), розмаринска киселина, флавоноиди (кверцетин, лутеолин, агипенин, ериоцитрин), танини, смоли, горчливи соединенија и фенил карбоксилни киселини.

… затоа нејзината употреба се препорачува за бактериски и габични инфекции

Мајчината душица првенствено се смета за сигурен лек кој носи олеснување при болести на дишните органи, респираторни инфекции придружени со кашлица, пневмонија, бронхит, настинки и грип, ринит и синузит, болки во грлото и ангина. Поволно делува и за ублажување на астмата. Нејзината употреба се препорачува и при воспаление на средното уво (отит), бидејќи придонесува за разредување на слузта и го олеснува исфрлањето на секретот.

Содржината на тимол и карвакрол е одговорна за антисептичното дејство, па затоа мајчината душица е редовна состојка во мешавините на чајот за ублажување на бактериски и габични инфекции на урогениталниот систем.

Активните состојки на мајчината душа придонесуваат и за намалување на покачената телесна температура која често ги придружува заразните болести.

… и кај проблеми со варењето на храната

Чајот од мајчина душица се користи во народната медицина како сигурен лек за ублажување на цревни грчеви, подригнување, надуеност и варење. Познато е и дека поволно делува на црниот дроб, го поттикнува лачењето на дигестивните сокови и придонесува за регулација на столицата во случај на повремени запек. Се препорачува и за габични инфекции на дигестивниот тракт, а се користи и како лек против цревни паразити, особено кај децата, кога не се препорачува употреба на други производи.

Мајчината душица делува како тоник за целиот организам

Нејзините активни состојки придонесуваат за обновување и обновување на животната енергија, во случај на физичка астенија или ментален замор (неврастенија, недостаток на мотивација и апатија) и поволно делуваат на циркулацијата. Во комбинација со листовите од коприва придонесува за подобрување на крвната слика при анемија.

Се користи и за надворешна употреба

Инхалации со чај од мајчина душица за ослободување од затнат нос, ринит и синузит, а исто така придонесуваат за олеснување на иритацијата на респираторниот тракт и разредување на бронхијалните секрети.

Маслените екстракти од мајчината душица ги ублажуваат тегобите од ревматизам, болки во зглобовите и мускулите, ишијас, лумбаго, остеоартрит, како и повреди или исчашувања, особено благодарение на нивните аналгетски својства.

Екстрактите од мајчина душица, исто така, имаат благотворно дејство врз иритациите на кожата и дерматозите. Во случај на габични инфекции на кожата придонесуваат за дезинфекција, лекување и заздравување на лезиите и го забрзуваат зараснувањето на раните. Чајот од мајчина душица може да се користи за плакнење на скалпот по миењето на косата со цел да се балансира лачењето на себум и да се забави мрсноста на косата.

Во народната медицина е многу почитувана

Во народната медицина мајчината душица се користи како средство за спречување и ублажување на епилептичните напади. За таа цел, се препорачува болниот да пие по две шолји чај дневно во текот на три недели, а овој циклус на употреба може да се повторува неколку пати годишно.

Се верува дека во борбата против алкохолизмот помага и силен чај од мајчина душица – на човек во состојба на интоксикација треба да му се дава по една лајца чај на секои петнаесет минути, што ќе резултира со дијареа, гадење и повраќање и чувство на гадење од алкохолизам. . Третманот треба да се повторува со секое ново пијанство…

Во народната медицина мајчината душица се смета за „женски“ чај: ги ублажува менструалните проблеми, придонесува за хормонална рамнотежа, а чајот засладен со мед се користи за олеснување на породувањето.

Според досегашните расположливи податоци, доколку се користи во препорачаните дози, нема контраиндикации за употреба на чајот од мајчина душица, а не се евидентирани никакви несакани ефекти.

Секако, не може да се исклучи можноста за неспецифична индивидуална реакција или алергија, исто како и за секоја друга храна или производ. Сепак, се препорачува посебна претпазливост при користење на етеричното масло од мајчина душица, бидејќи е дермакаустично, па затоа е неопходно да се разреди во масното масло пред нанесувањето. Не се препорачува употреба на етерично масло за време на бременост и доење, како и за деца под 6 години.

Коментари

коментари