
ГРАВ (Phaseolus vulgaris L.)
Една од основните намирници на нашата национална кујна, гравот е растение кое се одгледува во речиси сите региони во светот. Потекнува од Централна Америка и припаѓа на фамилијата Fabaceae. Во Европа го донел Кристофер Колумбо од Куба на почетокот на 16 век, а во Перу на археолошки локалитети биле пронајдени фосилни остатоци од грав стари повеќе од 9000 години.
Тоа е едногодишно растение кое лесно се одгледува на богати и растресени земјени подлоги, неговите корени можат да навлезат до длабочина до 1 метар. Стебленцата на гравот растат обвиткани околу потпора за која се лепат за стеблата, а на подолгите ливчиња има по 3 овални, овални зашилени ливчиња. Цвета во текот на месец јули, со белузлаво-жолти, розови или виолетови цветови кои содржат по пет ливчиња и се групирани во групирани соцвети.
Боранијата и гравот имаат високи нутритивни вредности, поради изобилството на биолошки вредни состојки и високата содржина на протеини, есенцијални амино киселини и есенцијални масни киселини, неопходни за нормален развој на физиолошките процеси.

Содржината на активните супстанции е одговорна за лековитите и хранливите својства на гравот
Освен протеини, целулозни влакна и есенцијални масни киселини, гравот содржи и алантоин, сапонини, лектини (фазеолин), танини, флавоноиди (кверцетин), амино киселини (аргинин, тирозин, аспарагин, леуцин, лизин), танини, пектин, соли (калциум, калиум, магнезиум, натриум, силициум, бакар, кобалт, хром, железо), витамини (А, Ц и Б), хлорофил, ензими (алантоиназа, уриказа), органски киселини (салицилна киселина) и шеќери.
Лековитите својства на гравот се добро познати во народната медицина
Уште од 16 век, кога почнал да се користи во храната во европските региони, познати се благите лаксативни својства на гравот и нивната корисна употреба за регулирање на цревниот транзит. Познати се и благи антивоспалителни ефекти и позитивно делување на ублажување на болки во зглобовите, артрит и ревматизам, а поволно делување на нервниот систем: ослободување од стрес, нервоза и анксиозност.
Нанесен однадвор во форма на кашести облоги, гравот помага во лекувањето на апсцеси, чиреви на кожата, егзема, изгореници, акни, чешање, панарициум и ја ублажува болката од каснување од домашни миленици.
Во фитотерапијата, мешунките од суви грав без семиња (Phaseoli legumen) се користат како лековит дел од растението.
Како и во народната медицина, традиционалната фитотерапија препорачува употреба на мешунки од грав со цел да се регулира интестиналниот транзит. Покрај тоа, поради антиоксидантните својства на активните состојки, се препорачува како средство за спречување на појава на рак на дебелото црево и хранопроводникот, како и за превенција од кардиоваскуларни заболувања.
Мешунките од грав се честа состојка во чаевните мешавини за регулирање на нивото на шеќер во крвта поради нивното хипогликемично дејство, како и во чаевните мешавини за слабеење бидејќи поволно делуваат на целокупниот метаболизам.
Се препорачува да се користи за зајакнување на коскениот систем (поради присуство на силиконски соли), ублажување на ревматска болка (поради присуство на соединенија со антивоспалителни својства) и олеснување на едемот поврзан со гихт, уринарна литијаза и одредени бубрежни патологии. поради диуретичните својства на минералните соли. Диуретичните својства на активните состојки придонесуваат и за регулирање на покачениот крвен притисок.

Гравот е сигурен сојузник во регулирањето на телесната тежина
Без разлика дали се користи како храна или во форма на чај од грав, употребата на грав ја забрзува цревната перисталтика и ја олеснува елиминацијата. Мешунките од грав помагаат во регулирање на нивото на шеќер во крвта и ја забавуваат асимилацијата на јаглени хидрати и липиди, главно благодарение на нивната висока содржина на целулозни влакна и танини. Ниската калориска вредност на гравот како храна и високата содржина на протеини ги прават погодни за употреба за време на диета, бидејќи придонесуваат за долгорочно чувство на ситост и помагаат во губење на тежината.
Корисните ефекти на гравот врз здравјето се потврдени со современи научни истражувања
Во клиничката студија во која луѓето со прекумерна тежина користеле екстракт од мешунки со висококалорични оброци, тој се покажал како ефикасен согорувач на маснотии: резултатот бил забележливо намалување на телесната тежина, масното ткиво и БМИ.
Студиите спроведени врз пациенти, покажаа дека екстрактот од мешунките од грав кај лица со индуциран дијабет значително го намалува нивото на гликоза, триглицериди, масни киселини, ЛДЛ и вкупниот холестерол во крвта, додека придонесува за зголемување на нивото на ХДЛ холестерол. Забележано е и намалување на ризикот од атеросклероза, зголемување на нивото на инсулин и глутатион.